Nhân kỳ Đại hội Huynh Trưởng lần thứ X tại Trung tâm Viên Minh, tiểu bang Oklahoma, có chủ đề, “GĐPT: 40 năm nhìn lại và Hướng tiến Tương lai”, tôi xin mạn phép chia sẻ vài suy nghĩ dưới đây cho một hướng đi mới với tổ chức GĐPT Việt nam tại Hoa Kỳ.
Không cần phải nhắc lại những sự việc xảy ra trong quá khứ, tất cả chúng ta có thể đồng ý là mình cần có sự THAY ĐỔI, nói cho có vẽ lịch sự thì gọi là CẢI TIẾN, nếu muốn tổ chức màu Lam thân yêu của mình có thể đứng vững bây giờ và phát triển ở tương lai. Hiến pháp của Hoa kỳ còn có thể thêm bớt, thay đổi qua mỗi kỳ bầu cử vì tình trạng xã hội và lòng người đã thay đổi theo thời gian. Có như vậy, thì mới THÍCH HỢP và HỮU HIỆU cho đời sống của con người. Cũng như vậy, chương trình Phật pháp 4 cấp, với tài liệu đã có trên 60 năm, cũng nên có sự thay đổi cho thích hợp. Từ đó, suy ra, các lãnh vực khác như đại diện các thành phần Huynh trưởng hay cơ cấu điều hành, nhằm tạo sự cảm thông, gắn bó, gắn bó với nhau cũng nên có vài thay đổi, quan trọng hơn cả là biết LẮNG NGHE tâm tình của nhau, tìm hiểu vấn đề một cách khách quan, và luôn luôn có tinh thần CẦU TIẾN để kiện toàn tổ chức.
Tôi chỉ xin đề nghị vài điều dưới đây:
1. Xác lập rõ ràng tinh thần Gia đình
Tổ chức GĐPT chúng ta là một tổ chức giáo dục theo đường hứơng Phật giáo. Tức là chúng ta tôn trọng nhau, biết thương yêu nhau như một Gia đình có kẻ trên, người dưới, đùm bọc lẫn nhau. Từ các danh xưng, mình có thể hiểu điều này. Trong một đơn vị, Bác Gia trưởng có vai vế như một bậc trưởng thượng. Bác là Anh của Cha mình. Tức là còn lớn hơn người cha sinh ra mình nữa! Gần đây, tôi nghe vài nơi dùng danh xưng “Huynh trưởng Gia trưởng”, về mặt hành chánh thì không có gì sai cả, nhưng về mặt tinh thần, thì mất đi tính cách gia đình, thiếu sự tương kính, thân thương với nhau. Trong các buổi họp, thư từ giao tiếp, người Huynh trưởng có trách nhiệm phải giữ gìn lời ăn tiếng nói với nhau, phải từ tốn với nhau. Mình không tôn trọng người trên, thì làm sao đòi hỏi, kêu gọi người dưới tôn trọng mình!
Còn Huynh trưởng là Anh, là Chị, mà đã là Anh Chị thì thương yêu đàn Em, hy sinh cho đàn Em, vui vẻ với các Em của mình. Mặt khác, mình còn phải làm gương mẫu cho các Em nữa. Như vậỵ, mới xứng đáng là Huynh trưởng đã phát nguyện với Tam Bảo, thọ cấp, có học có tu, làm nền tảng vững chắc cho Tổ chức.
Chính yếu là phần tu học Phật pháp cho hàng Huynh trưởng. Tức là phần Nội minh trong Ngũ minh pháp, cần phải được lưu tâm đúng mức và khai triển có chương trình, phương pháp. Thiếu tu học, nguời Huynh trưởng dễ bị lạc đường, sai hướng, đánh mất bản chất cao quý và tâm nguyện trong sáng của mình. Đừng để tình trạng “một con sâu làm rầu nồi canh” làm mất uy tín, tổn hại đến danh dự của Tổ chức. Cũng may, tình trạng này vẫn còn giới hạn, ít ỏi, chưa đáng lo ngại cho lắm. Tuy nhiên, chúng ta phải thấy nguyên nhân nào đưa đến hậu quả tai hại về sau để ngăn ngừa, và giúp đỡ lẫn nhau.
2. Hỗ trợ Liên đoàn trưởng:
Tổ chức GĐPT phân thành 3 cấp, đương nhiên mỗi cấp đều có phần hành và trách nhiệm riêng, hỗ trợ lẫn nhau. Nhưng trong đó sinh họat ở Đơn vị địa phương là rất quan trọng vì tính cách thực tế của nó. Nếu không có Đoàn sinh thì chúng ta đào taọ ai trở thành công dân tốt cho xã hội? Mà sự hiện diện của đoàn sinh là ở tại đơn vị địa phương. Do đó, chúng ta cần hỗ trợ Ban Huynh trưởng nói chung, và anh chị Liên đoàn trưởng nói riêng. Ở đây, tôi chỉ muốn nhấn mạnh cách thức làm việc để hỗ trợ cho anh chị Liên đoàn trưởng làm việc hiệu quả hơn. Thời đại kỷ thuật nầy, chúng ta cần mở rộng để Liên đoàn trưởng có thể tham khảo, trao đổi những tin tức cần thiết với nhau. Từ đó, công việc ở Đơn vị sẽ được giải quyết nhanh chóng, đáp ứng đúng mức và đạt được hiệu quả cao. Khi phải chờ sự hướng dẫn, chỉ đạo của cấp trên, qua thủ tục họp hành, biểu quyết tốn nhiều thời gian thì sự việc đã mất thời gian tính, không còn thực hiện được.
Hãy nhìn vào sinh họat ở Mỹ hiện nay để học hỏi và rúi tiả chút ít kinh nghiệm. Ngoài chính quyền cấp liên bang, tiểu bang cấp cao, như Tổng thống hay Thống đốc, các Thị trưởng cũng có một hiệp hội riêng, độc lập, gọi là Association of Mayors chẳng hạn. Họ trao đổi kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau, tạo được nhiều thân tình, hỗ trợ. Ví dụ, như những vụ cháy rừng hay bão lụt các nơí ở Trung Mỹ có thể giúp cho Cali chữa cháy tốt hơn. Chúng ta có thể không ngờ, tình trạng hạn hán ở Cali cũng được giải quyết phần nào khi thành phố San Diego học hỏi kinh nghiệm về kỷ thuật từ thành phố Tel Avil của Do Thái, để có một hệ thống biến nước biển thành ra nước ngọt để sử dụng cho dân chúng. Rất có hiệu quả và đỡ tốn kém. Thế giới ngày nay như gần lại, trong một bàn tay, vậy mà các anh chị Liên đoàn trưởng KHÔNG có cơ hội để học hỏi, hỗ trợ cho nhau, thì uổng quá!
3. Tìm kiếm thêm nhân sự cho Tổ chức:
Sự thiếu hụt Huynh trưởng trầm trọng là điều báo động với chúng ta từ bấy lâu nay. Chúng ta đã và đang làm gì cho vấn đề này? Trách nhiệm từ đâu, do ai đảm trách? Xin Đại hội hãy mạnh dạn bàn thaỏ và tìm cách giải quyết. Riêng tôi, xin có mấy đề nghị dưới đây:
a) Mỗi Đơn vị ở địa phương có thể tổ chức ngày Hội Ngộ Tình Lam để “giữ chân” những Huynh trưởng và Đoàn sinh đã rời đoàn, vì đi học xa hay vì công ăn việc làm, khi có cơ hội nên trở lại thăm Đơn vị. Ít ra, chúng ta cũng có thêm sự hỗ trợ về tinh thần và chút tài chánh từ những đối tượng này.
b) Ở cấp Miền, có thể tổ chức ngày Hội ngộ Lam viên để tìm kiếm thêm nhân sự cho Tổ chức. Rộng rãi và trong thân tình kêu gọi các Huynh trưởng thuộc các Miền khác đang cư trú tại Miền mình nên đến Sinh Hoạt với Đơn vị nào thuận tiện để nối kết tình Lam và giữ vững Tổ chức. Hoặc mời thành phần này đóng góp vào các dự án cấp thời (project) của đơn vị cũng là một cách nuôi dưỡng những khả năng, thiện chí tốt.
c) Ở cấp Trung ương, lập kế hoạch tìm kiếm những Huynh trưởng và Đoàn sinh KHÔNG còn sinh hoạt, lập thành một thành phần riêng, và giới thiệu đến các Đơn vị tại địa phương. Nên sinh họat và điều hành như một Hội Ái hữu Cựu Sinh viên chẳng hạn (Alumni club). Tôi tin chắc rằng, sẽ có hiệu quả và rất vui. Nghĩ mà thấy buồn! Tôi ra trường năm 1985, đến nay đại học San Francsico State vẫn còn liên lạc và tôi tiếp tục ủng hộ cho trường. Thế thì tại sao những Huynh trưởng qua các trại A Dục – Lộc Uyển từ 30 năm nay KHÔNG còn liên hệ, mất liên lạc với Tổ chức chúng ta? Con số này có thể lên đến hàng trăm, hàng ngàn phải không? Đó là nguồn nhân lực, tài nguyên rất lớn của chúng ta mà chúng ta đã không khai triển và sử dụng được.
Thưa quý Anh chị Huynh trưởng,
Hướng tiến Tương lai của Tổ chức chúng ta trong vòng 10 năm, 20 năm sẽ về đâu? Tôi không biết và không đủ thẩm quyền để trả lời nhưng tôi có niềm tin vào tập thể Huynh trưởng, những người còn có tấm lòng, có lý tưởng để hy sinh cho một đường lối giáo dục sáng suốt của đạo Phật.
Hôm qua, tôi mới đi thăm một anh Huynh trưởng đang nằm trên giường bệnh, ở tuổi sáu mươi. Anh nằm yên bất động, thoi thóp thở sau cơn heart attack và đang được điều trị rất tốt, khuôn mặt bình yên. Đã qua cơn hiểm nghèo, gia đình cũng tạm yên ổn. Tôi rất mừng vì Anh đã biết dừng lại. Anh đã từng là Huynh trưởng cầm Đoàn, cầm còi hăng say trên đất trại trong mấy thập niên, làm Gia trưởng, sinh họat với mọi ngành, nhiều khả năng. Nhưng khoảng mươi năm trở lại đây, Anh giao công việc lại cho lớp Huynh trưởng trẻ hơn, có nhiều năng lực hơn, và tìm vui với chiếc máy hình, đi đâu cũng cười, làm gì cũng vui… Có thể nhờ đó mà tâm hồn Anh giờ này thanh thản. Vui hơn, khi một Đơn vị ở địa phương đã tự động thỉnh chư Tăng lập đàn Dược sư cầu nguyện cho Anh suốt một tuần lễ. Tương lai của Anh, của các Em, của Đơn vị đó hay của Tổ chức GĐPT chúng ta về đâu? Tôi thật lòng tin tưởng, nếu chúng ta còn có lòng muốn tu học Phật pháp, sáng suốt nhận định tình hình hiện nay và biết dừng lại đúng lúc để tu tâm dưỡng tánh, cọng với tình thương và lòng biết ơn của nhau, thì chúng ta vẫn còn có một tương lai sáng sũa, vui vẻ.
Mấy lời thô thiển bộc bạch, xin chia sẽ với quýAnh chị Huynh trưởng về tham dự Đại hội kỳ này. Chắc chắn, trong Đại hội sẽ còn nhiều ý kiến, những cơ hội thảo luận để chúng ta đi sâu vào chi tiết. Kính chúc quý Anh chị đi đường bình an, về họp mặt trong tình Lam thân thương muôn thuở.
Hayward, ngày 25 tháng 9 năm 2016
Thích Từ Lực