TIỂU SỬ
Cố Trưởng Lão Hòa Thượng
thượng TÂM hạ HIỀN, tự THANH HUYỀN
Thành viên Hội Đồng Tăng Già Bản Thệ – Ân sư GĐPTVN;
Nguyên Tổng vụ trưởng Tổng Vụ Thanh Niên GHPGVNTN;
Nguyên Chánh thư ký Hội Đồng Tăng Già Bản Thệ;
Nguyên Trưởng ban Ban Thường Trực Hội Đồng Giáo Giới GĐPTVN.
I. THÂN THẾ:
Hòa Thượng thế danh Lê Quang Thiện, sinh năm Ất Dậu (1945) tại làng Trà Trì, xã Hải Xuân, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị. Ngài là con út trong gia đình có 7 anh chị em gồm 4 trai, 3 gái; được song thân là Cụ ông Lê Quang Thiếp, pháp danh Tâm Thừa, tự Thiện Lợi và Cụ bà Nguyễn Thị Thiện, pháp danh Chơn Quả, thọ tại gia Bồ-tát giới, nuôi dạy trong nề nếp gia phong kính tin Tam Bảo.
II. XUẤT GIA HỌC ĐẠO:
Ấu thời, Ngài được thân phụ tạo cơ duyên quy y đầu Phật với Hòa Thượng Trừng Hóa – Hưng Dụng tại chùa Phật Học Quảng Trị, được ban pháp danh là Tâm Hiền.
Ngài được giáo dưỡng trong gia đình huyết thống có nhiều vị xuất gia học Phật nên chí nguyện xuất trần được phát sinh trong lòng Ngài từ rất sớm. Năm lên 8 tuổi, Ngài được người anh trong thân tộc là Hòa Thượng Thích Chánh Kế đưa vào chùa Hải Đức, Huế tập sự xuất gia tu học với Hòa Thượng Thích Phước Huệ.
Năm lên 10 tuổi, Ngài được Hòa Thượng Thích Chánh Kế đưa vào chùa Linh Quang, Đà Lạt tu học, được Hòa Thượng Thích Minh Cảnh thế độ. Những tháng ngày sơ tâm xuất gia hành điệu, Ngài được Hòa Thượng Thích Minh Cảnh dạy dỗ, hướng dẫn tu học thuần thục hai thời công phu, bốn quyển Luật tiểu, cùng với những phép tắc uy nghi của người xuất gia; được Ân Sư thế độ truyền Sa-di giới, ban pháp tự Thanh Huyền. Trong giai đoạn này Ngài được theo học các chương trình văn hóa phổ thông.
Năm 1965, được Hòa Thượng Thích Minh Cảnh gửi về Huế tu học tại Phật Học Viện Báo Quốc. Năm 1968, hội đủ nhân duyên, Ngài thọ Tỳ-kheo Bồ-tát giới tại Giới Đàn Phật Học Viện Hải Đức, Nha Trang do Đức Đệ Nhất Tăng Thống GHPGVNTN, Hòa Thượng Thích Tịnh Khiết làm Hòa Thượng Đàn Đầu, Hòa Thượng Thích Trí Thủ làm Đàn Chủ.
Vốn có túc duyên với Phật Pháp, Phật chủng được hàm dưỡng từ ấu thời nơi làng quê và gia đình có truyền thống Phật Giáo Đại Thừa nên Ngài tu học rất tinh chuyên:
- Hòa Thượng đã thọ học với Hòa Thượng Thích Đôn Hậu về Kinh, Luật, Luận như: Luật Học tại chùa Linh Mụ, Đồng Mông Chỉ Quán tại chùa Linh Quang, Kinh A-di-đà sớ sao, Kinh Duy-ma-cật, Kinh Pháp Hoa tại chùa Báo Quốc, Huế.
- Học Lăng Nghiêm Trực Chỉ với Hòa Thượng Thích Mật Hiển tại chùa Trúc Lâm, Huế.
- Học Thành Duy Thức Luận với Hòa Thượng Thích Thiện Siêu, Tổ đình Từ Đàm, Huế.
- Hòa Thượng hành trì pháp môn Tịnh Độ, cộng với hạnh nguyện độ sanh nên đối với mọi công việc Phật sự, Chư Tôn Đức giao trách nhiệm nào thì Hòa Thượng làm việc rất cần mẫn và hoàn tất một cách tốt đẹp.
25 năm tại Huế, sau Phật Học Viện Báo Quốc, Hòa Thượng đã tu học và quản trị chùa Thiên Minh, tu học tại chùa Từ Đàm.
Đến năm 1993, Hòa Thượng vào tu học và hành đạo tại Quảng Hương Già Lam, Sài Gòn.
III. THỜI KỲ HÀNH ĐẠO:
Phụng hành ý chỉ Tăng sai, Hòa Thượng từng đảm nhiệm các Phật sự:
- Giảng dạy và làm Giám học tại Trường Bồ Đề Tây Lộc, Huế.
- Cố Vấn Giáo Hạnh Gia Đình Phật Tử Thừa Thiên.
- Đặc Ủy Thanh Niên của Ban Đại Diện GHPGVNTN Tỉnh Thừa Thiên.
- Phụ trách Văn Phòng Viện Hóa Đạo GHPGVNTN.
- Tổng vụ trưởng Tổng Vụ Thanh Niên – Viện Hóa Đạo GHPGVNTN, được suy cử tại Đại Hội Nguyên Thiều năm 2003.
- Đệ tam Phó thượng thủ Hội Đồng Cố Vấn Giáo Hạnh GĐPTVN từ năm 2006 đến năm 2012.
- Trưởng ban Ban Thường Trực Hội Đồng Cố Vấn Giáo Hạnh GĐPTVN (nay là Hội Đồng Giáo Giới GĐPTVN) từ năm 2012 – 2016.
- Chánh thư ký Hội Đồng Tăng Già Bản Thệ từ năm 2016 – 2019.
- Từ năm 2019 đến ngày viên tịch, Hòa Thượng là Thành viên Hội Đồng Tăng Già Bản Thệ.
Đối với việc nhiếp hóa đồ chúng, Ngài chỉ có một vị đệ tử xuất gia là Thượng Tọa Thích Tịnh Quang, hiện tu học và làm Phật sự tại chùa Khuông Việt, Paris, Pháp quốc.
Trong cuộc đời hành đạo của Hòa Thượng, Ngài từng được cung thỉnh vào hàng Giáo Thọ A-xà-lê, Tôn Chứng Tăng-già tại các Giới Đàn truyền thọ Sa-di, Tỳ-kheo, Bồ-tát giới cho Chư Tăng và các Giới Đàn truyền thọ Thập Thiện giới, Tại Gia Bồ-tát giới cho Huynh Trưởng, Đoàn Sinh GĐPTVN các cấp và Phật Tử tại gia phát tâm cầu thọ giới pháp do Hội Đồng Tăng Già Bản Thệ, Hội Đồng Giáo Giới GĐPTVN kiến đàn, GĐPTVN các cấp trên thế giới tổ chức tại chùa Bửu Lâm, chùa Phật Ân, tu viện Quảng Hương Già Lam, chùa Pháp Vân, và tại Thái Lan.
Pháp Nạn của Phật Giáo Việt Nam năm 1963 và 1966, 1967, Hòa Thượng cùng Chư Tôn Đức và Tín đồ dấn thân cho công cuộc vận động bình đẳng tôn giáo. Trong hình ảnh vị Tăng sĩ tại Đà Lạt, hay cải trang thành người bán bánh mì ở Huế, có lúc vào nhà giam, Hòa Thượng vẫn nêu cao tinh thần vô úy góp phần bảo vệ Phật Giáo.
Dù hoàn cảnh nhiều khó khăn sau năm 1975, nhưng với sứ mạng Trưởng tử Như Lai và trách nhiệm người Thầy hướng dẫn các tổ chức thanh niên Phật Tử, đặc biệt là Gia Đình Phật Tử, Hòa Thượng đã cùng Cố Hòa Thượng Thích Như Đạt, Hòa Thượng Thích Thái Hòa vượt mọi khó khăn, khéo léo vận dụng phương tiện để chăm sóc đời sống tu học của Phật Tử tại các Khuôn Hội vùng sâu, vùng xa nơi thôn quê, gìn giữ tín tâm, sức sống Tình Lam của các đơn vị GĐPT tại Thừa Thiên.
Với tâm nguyện hướng về quê hương, Hòa Thượng đã cùng Chư Tôn Đức đồng hương Trà Trì vận động trùng tu chùa Liên Trì làm nơi tu học cho Phật Tử tại ngôi làng yêu thương, nơi xuất sanh nhiều vị Tôn đức góp phần gìn giữ mạng mạch Phật Pháp, và Ngài còn góp phần trùng tu chùa Sắc Tứ Tịnh Quang, Quảng Trị. Hòa Thượng đã khai sơn chùa Liễu Quán tại huyện Củ Chi, Sài Gòn.
Nhân duyên của GĐPT được nương tựa Hòa Thượng, và Ngài đã cùng Chư Tôn Đức đồng phạm hạnh yêu thương, giáo dưỡng, tạo thắng duyên cho GĐPTVN gìn giữ được truyền thống tu học, sinh hoạt của mình trước nhiều chướng duyên. Tại Đại Hội Huynh Trưởng cấp Dũng, cấp Tấn toàn quốc thu hẹp năm 1995 tổ chức nơi Trại Trường GĐPTVN (Đà Lạt), Hòa Thượng đã quang lâm chứng minh, tác thành cho Phật sự công cử Ban Hướng Dẫn Trung Ương GĐPTVN tiếp nối tiền nhân gìn giữ tinh thần Sen Trắng sau những tháng ngày gian khó.
Tiếp nối những tháng ngày chăm sóc đàn con Lam Thừa Thiên, Hòa Thượng vào Sài Gòn tiếp tục bản nguyện tài bồi cho bao thế hệ áo Lam GĐPTVN trưởng thành trong chánh pháp từ sự quan tâm, chứng minh, ban pháp từ trong các Phật sự trại huấn luyện, tu học, đại hội, hội thảo,… của GĐPTVN các cấp trên thế giới trong gần 30 năm qua.
Bằng sự cẩn thận, chu đáo, và khả năng tin học được tiếp cận sớm, Hòa Thượng đã âm thầm góp phần chế bản, hiệu đính bộ Phật Quang Từ Điển, công trình của Cố Trưởng Lão Hòa Thượng Thích Quảng Độ.
Với sự am hiểu nghi lễ tường tận, đạo phong trang nghiêm, tâm từ rộng lớn, Hòa Thượng là vị Gia trì sư, Sám chủ các Trai đàn, các đạo tràng kỳ nguyện, tưởng niệm với thiền âm sâu lắng, Hòa Thượng đã khai mở, hướng dẫn tu học và nuôi lớn đạo tâm của tín đồ qua những nhân duyên cử hành pháp sự khoa nghi.
IV. NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG:
Thân tứ đại của Hòa Thượng theo thời gian suy giảm, huyễn thân thọ bệnh nhiều năm, nhưng Hòa Thượng vẫn an nhiên với đời sống giản dị, duy trì công tác Phật sự không ngừng nghỉ, nhiếp niệm công phu, tùng chúng hành trì.
Phật sự cuối cùng Hòa Thượng thực hiện đó là vận động tài chánh ủy lạo cho Lam Viên và người dân nghèo tại châu Phi nhân mùa Phật Đản PL.2566.
Những ngày cuối mùa An Cư PL.2566, sau cơn tai biến trong thời khóa hành trì buổi sáng, với 10 ngày điều trị tại bệnh viện và tịnh trú tại Quảng Hương Già Lam trong sự chăm sóc của đại chúng Tu viện và các y bác sĩ. Với sự thanh tịnh hộ niệm, trì tụng kinh A-di-đà của Hòa Thượng trú trì và Chư Tăng Quảng Hương Già Lam, đến đoạn “Chư Phật các phương hộ niệm” thì Hòa Thượng đã thu thần thị tịch vào lúc 05g00 ngày 19 tháng 7 năm Nhâm Dần (nhằm ngày 16/8/2022), trụ thế 78 năm, hạ lạp 54 năm.
Hòa Thượng tùy duyên xả báo thân về với Phật, nơi quốc độ này, Chư Tôn Đức đồng phạm hạnh từ nay vắng bóng một pháp lữ nhiệt thành, hàng tín đồ Phật Tử, Huynh Trưởng, Đoàn Sinh GĐPTVN các cấp trên thế giới mất đi một bậc Thầy tôn quý. Trong giờ phút trang nghiêm của Lễ Tưởng Niệm, Hội Đồng Tăng Già Bản Thệ, Hội Đồng Giáo Giới GĐPTVN, Hội Đồng Huynh Trưởng Cấp Dũng, Ban Hướng Dẫn và Huynh Trưởng, Đoàn Sinh GĐPTVN các cấp trên thế giới cùng Phật Tử thiện tín thành tâm tri ân công đức của Hòa Thượng đối với sự nghiệp hoằng dương chánh pháp, lợi lạc quần sanh. Kính nguyện Giác Linh Hòa Thượng cao đăng Phật quốc, hồi nhập Ta-bà hóa độ chúng sanh.
Nam Mô Tự Lâm Tế Chánh Tông Tứ Thập Tam Thế, Việt Nam Phật Giáo Tăng Già Bản Thệ Hội Đồng Thành Viên, Liễu Quán Tự Khai Sơn, Húy Thượng TÂM Hạ HIỀN, Tự THANH HUYỀN Trưởng Lão Hòa Thượng Giác Linh.
HỘI ĐỒNG TĂNG GIÀ BẢN THỆ
HỘI ĐỒNG GIÁO GIỚI GĐPTVN
Phụng soạn
(Tham khảo Tiểu Sử Hòa Thượng Thích Thanh Huyền của Môn đồ Pháp quyến biên soạn).
ĐIẾU VĂN
CỦA HỘI ĐỒNG TĂNG GIÀ BẢN THỆ
VÀ HỘI ĐỒNG GIÁO GIỚI GIA ĐÌNH PHẬT TỬ VIỆT NAM
TƯỞNG NIỆM HÒA THƯỢNG thượng THANH hạ HUYỀN
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật.
– Ngưỡng bạch Chư Tôn Hòa Thượng Chứng Minh.
– Ngưỡng bạch Chư Tôn Thiền Đức Tăng Ni.
– Kính thưa toàn thể Ban Hướng Dẫn Trung Ương GĐPTVN, Ban Hướng Dẫn, Huynh Trưởng, Đoàn Sinh GĐPTVN các cấp.
Hôm nay, Hội Đồng Tăng Già Bản Thệ và Hội Đồng Giáo Giới Gia Đình Phật Tử Việt Nam, Ban Hướng Dẫn Trung Ương GĐPTVN long trọng tổ chức Lễ Tưởng Niệm, tri ân Trưởng Lão Hòa Thượng thượng Thanh hạ Huyền tân viên tịch. Thay mặt Chư Tôn Thiền Đức trong hai Hội Đồng, chúng con xin dâng lên Giác Linh Trưởng Lão Hòa Thượng đôi dòng ai điếu.
Ngưỡng bạch Giác Linh Cố Hòa Thượng!
Dòng đời một thoáng mây bay, sanh diệt đầy vơi trong mắt Tuệ
Cuộc lữ đôi làn gió thoảng, đến đi tròn khuyết giữa tâm Không.
Mắt dính lông rùa, mới biết cuộc đời thật là giả
Tay nâng sừng thỏ, nào hay cõi mộng có như không.
Câu chuyện đời người, câu chuyện dòng sông
Tiếng nói cõi lòng, ngư ông biển cả.
Gần tám mươi năm người nói lời từ tạ
Ngót ba ngàn ngày Thầy buông xả ra đi.
Tăng chúng Già Lam vừa mãn hạ dâng y
Làng cổ Trà Trì mới Vu Lan tự tứ.
Ba tháng An Cư Thầy niệm Phật công cứ
Cửu tuần tu học Thầy nhiếp niệm tọa thiền.
Khuya nào cũng lễ Phật tinh chuyên
Trưa nào cũng Quá Đường với Chúng.
Rồi một cơn động dụng
Buông chuỗi hạt lần tay
Chuông sớm Già Lam còn vọng dưới chân mày
Nến khuya Quảng Hương lắt lay vừa chợt tắt.
Cả thiền môn vắng ngắt
Người lặng lẽ đăng trình
Thầy đi chỉ có một mình
Chúng con ở lại lặng thinh cúi đầu.
Nhớ Giác Linh xưa!
Đất Trà Trì, Hải Lăng, Quảng Trị
Miền thùy dương, cát trắng, liễu buồn.
Gá thân nơi phận mỏng cánh chuồn
Bén duyên cùng tương chao cửa Phật.
Dòng Thạch Hãn lặng lờ nuôi huyễn chất
Bến Vân Lâu lặng lẽ dưỡng tâm hồn.
Tuổi nhược quan từ giã cô thôn
Vào Đà Lạt xuất gia đầu Phật
Lễ Hòa Thượng thượng Minh hạ Cảnh quy y
Nương Tổ đình Linh Quang hành trì Cần Sách.
Khói lửa quê hương ngày càng bức bách
Đại Lộ Kinh Hoàng xé rách tâm can.
Năm 1968 thọ Tỳ-kheo giới tại Phật Học Viện Hải Đức – Nha Trang
Rồi về Huế trụ Tổ đình Hải Đức, Từ Quang
Học ở Báo Quốc, Phổ Quang
Làm quản sự chùa Thiên Minh, sang Từ Đàm Phật sự.
Trước năm 1975 làm Đặc Ủy Thanh Niên chốn sông Hương núi Ngự
Đất Thừa Thiên người thực sự trưởng thành.
Lặng lẽ, khiêm nhường, giữ đức vô tranh
Giản dị, uy nghiêm thực hành thí xả.
Năm 1993, Hòa Thượng vào Sài Gòn nương chúng Quảng Hương Già Lam tu hành khiêm hạ, gần gũi các bậc Thạc đức Cao tăng.
Hết lòng phụng sự thanh thiếu niên Phật Tử bỉnh chúc truyền đăng
Giữ vững hạnh trong ngần, không khuất phục trước thế quyền ly tán.
Năm 2003, tại Đại Hội Nguyên Thiều của GHPGVNTN, Hòa Thượng được cung cử làm Tổng vụ trưởng Tổng Vụ Thanh Niên.
Năm 2012, Hòa Thượng giữ chức Trưởng ban Ban Thường Trực Hội Đồng Cố Vấn Giáo Hạnh, về sau là Hội Đồng Giáo Giới GĐPTVN.
Năm 2016, Hòa Thượng được Chư Tôn Đức trong hai Hội Đồng cung cử làm Chánh thư ký Hội Đồng Tăng Già Bản Thệ GHPGVNTN.
Suốt những năm tháng ra làm Phật sự, Hòa Thượng hết lòng cống hiến công sức của mình cho Giáo Hội
Soạn thảo từng văn bản chuẩn mực, thâm nghiêm
Biên tập từng trang kinh rõ ràng, kỹ lưỡng.
Cúi mình trước những bậc Cao Tăng trưởng thượng
Thị phạm trước từng anh Huynh Trưởng hữu duyên.
Bậc thạch trụ tòng lâm!
Đến như làn gió mát hóa giải những truân chuyên
Đi tựa cánh chim hồng trung kiên nhưng nhẹ hẫng.
Năm 2019 biết tuổi già kề cận, Hòa Thượng trao lại chức Tổng thư ký Hội Đồng Tăng Già Bản Thệ để Chư Tôn Đức liệu lo
Lặng lẽ tại Quảng Hương Già Lam như lửa tắt tàn tro
Đối diện với Công Án Tử Sanh trước chuyến đò nghiệp mệnh.
Than ôi!
Mây Nhà Lam đã hiếm những tàng che mát lạnh
Thuyền Giáo Hội đang cần những bậc vững tay chèo.
Thầy đi mật hạnh trong veo
Mưa nguồn đẫm lệ trông theo mịt mờ.
Ngưỡng bạch Giác Linh Cố Hòa Thượng!
Toàn thể Chư Tôn Đức trong Hội Đồng Tăng Già Bản Thệ, Hội Đồng Giáo Giới Gia Đình Phật Tử Việt Nam, Ban Hướng Dẫn Trung Ương và toàn thể Huyny Trưởng, Đoàn Sinh GĐPTVN các cấp thành tâm hướng vọng, kính tiếc, tri ân và đảnh lễ.
Ngưỡng nguyện Giác Linh Hòa Thượng cao đăng Phật quốc, hồi nhập Ta-bà, hóa độ chúng sanh đồng về bến Giác.
Nam Mô Tiếp Dẫn Đạo Sư A Di Đà Phật.
NAM MÔ TỪ LÂM TẾ CHÁNH TÔNG TỨ THẬP TAM THẾ HÚY THƯỢNG TÂM HẠ HIỀN TỰ THANH HUYỀN HÒA THƯỢNG GIÁC LINH.
Nguồn: GĐPT Việt Nam
