TIỂU SỬ TỲ KHEO THÍCH PHỔ HÒA
(tức huynh trưởng tiền bối sáng lập viên Gia đình Phật tử Việt Nam,
Hồng Liên Phan Cảnh Tuân)
Tỳ kheo THÍCH PHỔ HÒA, thế danh Phan Cảnh Tuân, sinh ngày 10 tháng 4 năm 1926 (Bính Dần), là con trai của cư sĩ Nguyên Tấn Phan Cảnh Tú, một vị tiền bối hữu công của khuôn hội Phật giáo Trung Phần, Thừa Thiên, Huế – Việt Nam; và bà Nguyên Tố Khổng Thị Sâm.
Do được sanh trưởng trong một gia thâm tín đạo Phật, từ nhỏ Tỳ kheo THÍCH PHỔ HÒA đã được thân phụ hướng dẫn tu tập, gần gũi cửa Chùa nên sớm thọ Tam Quy Ngũ Giới, pháp danh Hồng Liên.
VỀ THÀNH TỰU HỌC VẤN:
1944: Học Đại học Sư phạm tại Huế.
1932: Học tiểu học tại trường Paul Bert – Thừa Thiên, Huế.
1938: Học trung học tại trường Khải Định (tức Quốc Học Huế) ở Thuận Hóa.
1946: Tốt nghiệp Khóa Sư Phạm cấp tốc, được bổ nhiệm dạy ở các trường tiểu học miền quê tại Quảng Trị Thừ Thiên – Huế.
VỀ TRÁCH NHIỆM CỦA MỘT CÔNG DÂN:
1953: Tốt nghiệp Khóa 3 Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức. Phục vụ tại Sư Đoàn 7 Bộ Binh tại Định Tường (Tây Nam Bộ).
1966: Tham Mưu Phó Khối Chiến Tranh Chính Trị Sư Đoàn 7 thuộc Quân Đoàn IV.
1969 -1970: Thăng cấp Thiếu Tá, đổi về phục vụ tại Bộ Tổng Tham Mưu Quân lực Việt Nam Cộng Hòa (tại Sài Gòn)
Cấp bậc cuối cùng là Trung tá làm việc tại Bộ Tổng Tham Mưu Quân lực Việt Nam Cộng Hòa.
Phục vụ trong Quân đội tổng cộng 22 năm.
Sau biến cố tháng Tư năm 1975, cùng với số phận của những cựu chiến binh, sĩ quan Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa, trong đó cũng có rất nhiều anh chị em cùng màu áo lam, Trung Tá Phan Cảnh Tuân trở thành “người tù cải tạo”, bị giam cầm và thuyên chuyển qua nhiều trại tù ở Miền Nam Việt Nam, rồi sau đó bị đày ra Bắc trên chuyến tàu “Sông Hương”, tháng 3 năm 1977.
Tổng cộng hết thẩy 12 năm 8 tháng tù đày.
1987: Được thả ra khỏi trại giam. 5 năm sau, ngày ngày 22 tháng 11 năm 1993, Anh được định cư tại Mỹ qua chương trình H.O. 36, cư trú tại tiểu bang California.
VỀ HOẠT ĐỘNG GIA ĐÌNH PHẬT TỬ:
Có thể nói, cuộc đời của Huynh Trưởng HỒNG LIÊN Phan Cảnh Tuân đã gắn liền với bốn chữ: GIA ĐÌNH PHẬT TỬ, từng là một trong những vị đã sáng lập phong trào Gia Đình Phật Hóa Phổ – tiền thân của Gia Đình Phật Tử Việt Nam tại quê nhà, và đã góp phần không nhỏ trong việc kiện toàn và phát triển Gia Đình Phật Tử Việt Nam tại Hoa Kỳ nói riêng và Hải Ngoại nói chung trong suốt hai thập kỷ qua.
Quá trình hoạt động tại quốc nội:
Năm 1947: Là Thành phần Huynh Trưởng nòng cốt, đóng góp tích cực trong việc tái tổ chức Gia đình Phật Hóa Phổ, cùng với các anh Võ Đình Cường, Phan Xuân Sanh, Văn Đình Hy, và chị Hoàng Thị Kim Cúc…, (Gia Đình Phật Hóa Phổ ngưng hoạt động từ 1945 đến 1946 vì chiến cuộc trên quê hương)
Trực tiếp điều hành sinh hoạt Gia Đình Phật Hóa Phổ Hướng Thiện – một trong ba Đơn Vị Gia Đình đầu tiên tại thành phố Huế.
Huấn Luyện Viên Trại Huấn Luyện Huynh Trưởng A Dục đầu tiên tổ chức từ ngày 22 đến 24.8.1948 tại Trường Thanh Long – Huế.
Năm 1949: Ủy Viên Ban Hướng Dẫn Gia Đình Phật Hóa Phổ Trung Phần (tiền thân Ban hướng dẫn GĐPT Việt Nam sau này)
Năm 1950: Ban viên Ban Hướng Dẫn Khóa I (1950-1952), làm lễ ra mắt trước Hội Đồng Tăng Già Trung Việt và Hội Việt Nam Phật Học Trung Việt tại Chùa Từ Đàm, Huế. Chính trong buổi lễ này, Huynh Trưởng Hồng Liên Phan Cảnh Tuân cùng nhiều anh chị sinh hoạt cùng thời đã được vinh dự cài Huy hiệu Hoa Sen Trắng đầu tiên, dành cho những Huynh Trưởng lãnh đạo phong trào.
Tháng 3 năm 1951: Tham gia ban soạn thảo NỘI QUY TRÌNH đầu tiên của GĐPT Việt Nam. Nội Quy Trình này sau đó được thông qua trong Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT Việt Nam Kỳ I tại Chùa Từ Đàm – Huế, tổ chức từ ngày 24 đến 26 tháng Tư năm 1951. Huynh trưởng Hồng Liên Phan Cảnh Tuân lúc bấy giờ là thành phần Đại biểu phái đoàn GĐPT Trung Phần tham dự Đại Hội.
Đảm nhận vai trò Trại phó Trại Huấn Luyện Huynh Trưởng Kim Cang, tổ chức tại Huế vào tháng 3 năm 1951. Trại quy tụ các Huynh Trưởng tiền phong của phong trào khắp ba miền Trung – Nam – Bắc, kéo dài suốt cả tuần lễ. Có thể công nhận đây là Trại Huấn Luyện Huynh Trưởng đầu tiên quan trọng và quy mô nhất kể từ ngày thành lập Gia Đình Phật Tử Việt Nam.
Năm 1951-1952: Đảm nhiệm vai trò huấn luyện viên các khóa huấn luyện Đội, Chúng Trưởng và Đoàn Trưởng, được tổ chức ở nhiều nơi, từ Đồng Hới, Quảng Trị, Thừa Thiên, Đà Nẳng đến Nha Trang, Ninh Thuận, Đà Lạt; Trại Lục Hòa – Đà Nẳng, Tinh Tấn – Nha Trang và Đoàn Trưởng – Đà lạt.
Năm 1953: Mặc dù tại ngũ, Huynh trưởng Hồng Liên Phan Cảnh Tuân vẫn tranh thủ hằng tuần đến sinh hoạt với GĐPT Chánh Đạo – Sài Gòn, thuộc BHD Trung Ương GĐPT Nam Việt, giữ vai trò Đoàn Trưởng Đoàn Thiếu Nam.
Cùng thời gian này, là thành viên Ban Hướng Dẫn Trung Ương Nam Việt, thường tổ chức các Trại Huấn Luyện tại Miền Tây Nam Phần và đảm nhiệm vai trò huấn luyện viên cho các Trại Huấn luyện Huynh Trưởng cùng với các anh Tâm Lạc Nguyễn Văn Thục, Thiện Thành Dương Xuân Dưỡng, Tâm Khuyến Ngô Văn Mão, Thiện Hiền Dương Xuân Nhơn, là những Huynh Trưởng có công đầu trong việc xây dựng phong trào và đào tạo, huấn luyện Huynh Trưởng tại Miền Nam Việt Nam, điển hình như các trại huấn luyện: Khóa Huấn luyện Huynh Trưởng A Dục 1 tại Sài Gòn (Chùa Phước Hòa) – 1954; Khóa Huấn luyện Huynh Trưởng A Dục 2 tại Cẩn Thơ – 1955.
Năm 1961: Liên Đoàn Trưởng Thứ 5 GĐPT Chánh Thọ (Chùa Vạn Thọ)
Năm 1960: Đoàn trưởng Đoàn A Dục sinh hoạt tại Chùa Xá Lợi
Năm 1964: Trưởng Ban Hướng Dẫn GĐPT Định Tường thuộc Miền Huệ Quang.
Năm 1973: Được Hội Nghị Cựu Huynh Trưởng GĐPTVN tổ chức tại Viện Đại Học Vạn Hạnh – Sài Gòn đề cử làm Đoàn Trưởng, rồi xảy ra biến cố tháng Tư, 1975.
Thời gian hoạt động tại Hoa Kỳ:
Cuối tháng 11 năm 1993, Huynh Trưởng HỒNG LIÊN Phan Cảnh Tuân được định cư tại Hoa Kỳ theo diện H.O 36; liền sau đó, lần lượt được thỉnh mời trong các vai trò:
1994: Trưởng Nhóm Nghiên cứu Cải tiến Chương trình – Tài liệu và Phương thức Tu học thuộc Ban Điều Hợp Trung Ương GĐPT Việt Nam tại Hải Ngoại, là một cơ cấu được thành lập nhân trại họp bạn toàn quốc Huyền Quang và ngành thanh thiếu Viên Lạc tổ chức tại San Jose, California, tiền thân của Ban Hướng Dẫn GĐPT Việt Nam Trên Thế Giới hiện nay, và sau đó kiêm nhiệm trưởng Nhóm Phát Tâm Lục Hòa.
Một trong những Thành viên đầu tiên của NHÓM TỰ NGUYỆN HƯỚNG VỀ QUÊ HƯƠNG, một quỹ hoạt động nhằm hỗ trợ anh-chị-em lam viên tại quê nhà thành lập từ tháng 6/1994.
Sinh hoạt thường xuyên với GĐPT Chánh Pháp tại thành phố Garden Grove, California.
Sinh hoạt trong Liên Đoàn Cựu Huynh Trưởng (Thành lập từ ngày 12/12/1992)
Ngày 2 và 3.07.1994: Tham dự Đại Hội Cựu Huynh Trưởng Toàn quốc Hoa Kỳ tại Chùa Huệ Quang, Thành phố Santa Ana, California. Trong Đại Hội này, Liên Đoàn Cựu Huynh Trưởng cải đổi danh xưng Liên Đoàn Huynh Trưởng Truyền Thống và Huynh trưởng Hồng Liên Phan cảnh Tuân được đề cử làm Chủ tịch Hội Đồng Cố Vấn. Liên Đoàn Trưởng là Huynh trưởng Quảng Khoái Trần Ngọc Lạc.
Đảm nhận vai trò huấn luyện ciên các Trại Huấn Luyện Huynh Trưởng Sơ Cấp Lộc Uyển và Cấp I A Dục do các Ban Hướng Dẫn Miền tổ chức.
1995: Huấn Luyện Viên Trại Huấn Luyện Huynh Trưởng Cấp II Huyền Trang II, được tổ chức tại Oklahoma City, Bang Oklahoma, từ ngày 31/8 đến 4/9/1995.
1996: Tham dự Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT VN tại Hoa Kỳ lần thứ V tại Chùa Hoa Nghiêm, thành phố Santa Ana, California, vào các ngày 4, 5, 6 và 7/tháng Tư, được đại hội tín nhiệm trong chức vụ Chủ Tịch Hội Đồng Chỉ Đạo & Giám Sát của Ban Hướng Dẫn Gia Đình Phật Tử Việt Nam tại Hoa Kỳ nhiệm kỳ V (1996-2000)
Cuối năm này, huynh trưởng Hồng Liên Phan Cảnh Tuân phát nguyện thí phát xuất gia tại Trung Tâm Tu Học Hayward, Miền bắc California, với Bổn sư Thích Từ Lực và được phong Pháp Hiệu Thích Phổ Hòa.
Tháng 4.1997: Tham dự Hội Nghị Ban Điều Hợp Gia Đình Phật Tử Việt Nam tại Hải Ngoại Kỳ I tổ chức tại Thành Phố San Diego, tiểu bang Califotnia, Hoa Kỳ. Hội nghị này tiến đến hình thành Ban Hướng Dẫn Lâm Thời GĐPT Việt Nam Hải Ngoại, Huynh trưởng Hồng Liên Phan Cảnh Tuân một lần nữa được tín nhiệm trong chức vụ Trưởng ban Bảo Trợ, nhiệm kỳ 1997-2000.
Tháng 10.1997: Thành viên Ban Tổ chức Khóa Tu Học của GĐPT Việt Nam tại Hoa Kỳ, do Thiền sư Thích Nhất Hạnh và Tăng đoàn Làng Mai hướng dẫn tại Thành Phố San Diego, California.
Được Ban Hướng Dẫn GĐPT Miền Quảng Đức thỉnh mời huấn luyện cho Liên Trại Huấn Luyện Huynh Trưởng A Dục và Lộc Uyển từ ngày 25 đến 28 tháng 11 năm 1999 tại trại trường Hướng Đạo Long Beach Area Council, California.
Ngày 21, 22 và 23.04.2000: Tham dự Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT Việt Nam tại Hải Ngoại Kỳ II tổ chức tại chùa Viên Giác, Hanover, Đức Quốc. Tại Đại Hội này, BHD Lâm thời GĐPT VN tại Hải Ngoại được dổi danh xưng chính thức thành BHD GĐPT VN tại Hải Ngoại, do cố Huynh trưởng Tâm Huệ Cao Chánh Hựu làm Trưởng ban và Huynh trưởng Hồng Liên Phan Cảnh Tuân được thỉnh mời giữ vai trò Trưởng ban Bảo Trợ GĐPT Việt Nam tại Hải Ngoại.
Tham dự Đại Hội kỳ VI, GĐPT Việt Nam tại Hoa Kỳ tổ chức từ ngày 30 tháng 6 đến 3 tháng 7 năm 2000 tại Trung Tâm tu học và huấn luyện Thích Quảng Đức, thành Phố San Bernardino, California.
Từ sau ngày Thọ Đại Giới trở thành một bậc Tăng nhân, Tỳ kheo THÍCH PHỔ HÒA, tức huynh trưởng Hồng Liên Phan Cảnh Tuân đã được Ban Hướng Dẫn Trung Ương Gia Đình Phât Tử Việt Nam tại Hoa Kỳ cung thỉnh về thường trụ và điều hành Trung Tâm Huấn Luyện và Tu Học Thích Quảng Đức, tọa lạc tại thành phố San Bernadino, California – trong vai trò Trung Tâm Trưởng, kể từ tháng 01 năm 2001.
Tháng 03.2003: Được thỉnh giảng Trại Huấn Luyện Cấp II Huyền Trang III tại Trại Trường Ranchos Los Mochos, Livermore, miền Bắc Califotnia.
Ngày 10 và 11.04.2004: Tham dự Đại Hội Hợp Nhất GĐPTVN tại Hoa Kỳ tổ chức tại chùa Diệu Pháp, thành phố Monterey Park, California. Song, dịp này chưa hội đủ túc duyên bản nguyện “bất khả phân” truyền thống của tập thể lam viên toàn quốc, tâm ý hợp nhất chưa thành, Tỳ Kheo THÍCH PHỔ HÒA, thân thường trụ ở một nơi mà tâm hòa ái bao trùm khắp, thường lui tới gắn bó trong mọi sinh hoạt của lam viên khắp nơi.
Nên, ngày 13, 14 và15.07.2004: Tỳ kheo Thích Phổ Hòa tham dự Đại Hội VII GĐPT Việt Nam tại Hoa Kỳ tổ chức tại Chùa Pháp Quang, Grand Prairie, Texas. Đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch Hội Đồng Chỉ Đạo và Giám sát, nhiệm kỳ (2005-2008) của BHDTƯ/GĐPT Việt Nam tại Hoa Kỳ, Trưởng ban là Huynh trưởng Nguyên Tịnh Trần Tư Tín.
Ngày 7, 8 và 9.11.2004: Tham dự Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT Việt Nam trên Thế Giới Kỳ I và Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT Việt Nam tại Hải Ngoại Kỳ II, tại Bồ Đề Đạo Tràng, Ấn Độ, trong cương vị Trưởng Ban Bảo Trợ GĐPT VN tại Hải Ngoại.
Ngày 19/06/2008: Tỳ kheo THÍCH PHỔ HÒA thăm viếng và ủy lạo tinh thần Đại Hội Huynh Trưởng GĐPT Việt Nam tại Hoa Kỳ, Kỳ VIII, tổ chức tại Như Lai Thiền Tự, thành phố San Diego, California. Đại hội này một lần nữa tín nhiệm công Htr Tâm Kiểm Bạch Hoa Mai làm trưởng ban. Cuối năm 2010: Cảm nhận sức khỏe suy kiệt dần, nghĩ thân tật bệnh cuối đời sẽ làm vướng bận anh chị em áo lam thương mến quan tâm, Tỳ Kheo THÍCH PHỔ HÒA rời Trung Tâm Tu Học Thích Quảng Đức về tịnh dưỡng tại Highland Palms Healthcare Center, San Bernardino, Califonia, nhờ sự hỗ trợ âm thầm của những anh chị cháu ruột của bậc tiền bối sáng lập phong trào, là BS Tâm Minh Lê Đình Thám; cũng như suốt thời gian ở tậi đây, còn có sự chăm sóc hết sức tận tâm tận tình của vị Phật tử Bác sĩ Tâm Quảng Hoa Nguyễn Vy.
Cho đến ngày 9 tháng 2 năm 2011, tức là ngày 11 tháng 2 năm Tân Mão, Tỳ Kheo THÍCH PHỔ HÒA an nhiên thị tịch tại Highland, San Bernardino, California, hưởng thọ 86 tuổi, và 11 Hạ Lạp.
VỀ HÀNH TRẠNG XUẤT GIA:
Như bổn căn tu hành đã sẵn, chí nguyện xuất trần ấp ủ từ nhiều kiếp, nên duyên thuận ở lần về thăm Trung Tâm Phật giáo Hayward thuộc miền Bắc California, được sự thương mến của Thượng Tọa viện chủ và khuyến khích, liền sau đó tháng 9 năm 1996, Huynh trưởng phật tử Hồng Liên Phan Cảnh Tuân đã phát nguyện xuất gia, bái Thượng Tọa Từ Lực làm Bổn Sư. Sau một thời gian nhập Chúng tu tập, năm 2000 Sa Di Phổ Hòa được thọ Cụ Túc Giới trong Đại Giới Đàn Quang Nghiêm tổ chức tại chùa Quang Nghiêm, Stockton, miền Bắc California, từ đó trở thành Đại Đức THÍCH PHỔ HÒA, mà tâm nguyện xuất trần lại chẳng quên nghiệp Áo Lam, bày tỏ trong lời phát nguyện ở lễ xuống tóc nào: “Hôm nay ngày 14 tháng 9 năm 1996, nhằm ngày 2 tháng tám Bính Tý là ngày trọng đại nhất trong đời con, ngày mà con hằng ước mơ, chờ đợi trong suốt mấy chục năm qua. Nay hội đủ duyên lành, con xin cúi đầu đảnh lễ đức Thế Tôn, cùng chư Phật, chư Bồ tát. Con cũng xin đảnh lễ Ôn, cùng quý bậc Trưởng Thượng, Tôn đức,kính thưa bà con và anh chị em, con xin được xuất gia, hiến dâng trọn vẹn quãng đời còn lại cho chí nguyện tu học, hành trì hòng thực hiện trọn vẹn ước mơ của con từ mấy chục năm nay là quyết tâm học đạo, để phục vụ tuổi trẻ qua hình thức sinh hoạt của GĐPT Việt Nam…”
Sau khi đảm nhận vai trò Trung Tâm Trưởng Trung Tâm Huấn Luyện & Tu Học Thích Quảng Đức, ngoài bổn phận của một người xuất gia, Tỳ kheo THÍCH PHỔ HÒA vẫn luôn gắn bó với mọi sinh hoạt với Lam viên khắp mọi nơi trên thế giới. Đối với tất cả, Tỳ kheo THÍCH PHỔ HÒA vừa là người Thầy, vừa là người Anh mẫu mực, nhưng bản tính rất bình dị và dễ gần gũi. Những ngày trở thành bậc tu sĩ của Thầy như chính lời phát nguyện trong ngày lễ xuất gia trước đó, Thầy đã rũ bỏ mọi hỷ – nộ – ái – ố; thị phi – để SỐNG GẦN, SỐNG VỚI và SỐNG CHO lẽ Đạo nhiệm mầu và cho Lý Tưởng thiêng liêng của tổ chức GĐPT Việt Nam.
Vì vậy, một vai là Tu sĩ, một vai là Anh Trưởng lớn, nên trên hai đôi vai Thầy luôn gánh trọn cả một khối tình không chỉ với Pháp Lữ Sơn Môn, mà với cả mọi Huynh Đệ Lam Viên, thể hiện tròn đầy tinh thần vô chấp, vô quái ngại không phân biệt. Danh xưng SƯ HUYNH PHỔ HÒA vì vậy tự nhiên, đã trở thành một cách gọi thương mến vô vàn mà anh chị em Áo Lam đã trân trọng dành cho Thầy.
Và cũng vì lẽ đó hôm nay, sự vắng bóng của Tỳ Kheo THÍCH PHỔ HÒA, là một niềm mất mát lớn không chỉ riêng đối với mối Đạo, mà trong Gia đình Lam, là một khoảng trống vô biên, khó lấy gì bù đắp được!
* * *
86 tuổi đời, công danh sự nghiệp, gia môn đã thành tựu viên mãn, phật tử HỒNG LIÊN PHAN CẢNH TUÂN đã nếm đủ dâu biểu cuộc đời trải theo vận nước vận đạo thăng trầm, thấu lẽ nhân sinh tương quan để sống hài hòa với mọi người chung quanh. Công danh rực rỡ không làm Phật tử Hồng Liên mê say chìm đắm; tù tội không làm Phật tử Hồng Liên ôm giữ oán cừu. Phải chăng đó là hiện thân của BI-TRÍ-DŨNG!
Rồi 15 năm sống trong ngôi nhà Pháp, bên cạnh Chúng Tăng lục hòa, Tỳ Kheo THÍCH PHỔ HÒA đã thể hiện nếp sống đạo tốt lành như nhất, bằng hạnh nguyện: “sáng đem vui cho người, chiều giúp người thoát khổ”. Phải chăng, đó là hiện thân của HÒA-TIN-VUI!
Nam Mô Thường Hoan Hỷ Bồ Tát Ma Ha Tát.
[Kỷ yếu Tang lễ Tỳ kheo Thích Phổ Hòa]