Sau những cơn mưa tầm tã suốt ba tuần, vùng đất từng bị hạn hán nhiều năm đã bị lũ lụt ở một vài nơi. Mưa tạnh, trời trong veo khi nắng lên, nhưng hơi lạnh còn ở lại với những ngày đầu xuân.
Trong khi đó, cuồng phong, bão tuyết, và lũ lụt, vẫn tiếp diễn nơi một vài vùng khác trên đất nước này, và sự tăng nhiệt đâu đó làm tan băng, khiến mực nước biển dâng cao lại ảnh hưởng nơi những xứ khác. Khí hậu toàn cầu thay đổi thật mau chóng và bất thường[1]. Càng lúc nhân loại càng nhận thức rõ đây không phải là những dự tưởng hay dự kiến xa vời, mà là sự thực hiển nhiên.
Sự thực hiển nhiên rằng, khí hậu khắc nghiệt, và nguy cơ hủy diệt của trái đất mà chúng ta đang chứng kiến trong hiện tại, thực sự là những kết quả liên tục, nối tiếp nhau xảy ra trong quá khứ, trong hiện tại, và tương lai, mỗi năm càng trầm trọng thêm chứ không phải chỉ bắt đầu ngày nay.
Nhìn xa hơn, sâu hơn: thân và tâm thay đổi, chuyển biến trong từng giây phút; mọi sự mọi vật cũng thế, luôn đổi thay, mà sự đổi thay này đều hiển nhiên có sự dự phần của nhiều nguyên do (nhân) và điều kiện (duyên) khác. Không có cái gì sinh khởi một cách độc lập – nghĩa là không có cái gì tự sinh ra, hay sinh ra mà không cần nhờ một điều kiện, nhân duyên khác. Tất cả đều duyên nơi nhau mà sinh, duyên nơi nhau mà tồn tại, duyên nơi nhau mà thay đổi, duyên nơi nhau mà hoại diệt.
Trong tương quan trùng trùng vô tận của nhân-duyên-quả ấy, cá thể dung chứa tổng thể, tổng thể thu nhiếp trong cá thể[2]. Mọi lời nói và hành động của cá nhân luôn tác động trực tiếp hay gián tiếp vào võng lưới cọng nghiệp của thế giới. Thế giới được hình thành từ sự tập hợp của những đơn vị cá thể, và từng cá thể đều hiện hữu trong sự liên hệ với toàn thể thế giới.
Vì vậy, hậu quả của khí hậu đổi thay, chắc chắn là có sự góp phần của từng cá thể nhân loại; và cũng cần phải được giải quyết, khắc phục từ mỗi cá nhân chúng ta. Nhưng để cho tương lai của các thế hệ mai sau được sống an lành trên hành tinh xanh, chúng ta phải bắt đầu ngay hôm nay, không thể chần chờ được nữa. Đừng thờ ơ cho rằng khí hậu đổi thay chỉ thực sự ảnh hưởng đến hành tinh này trong mấy chục hay một trăm năm tới, khi mà thế hệ chúng ta đều đã tan theo tro bụi. Các thế hệ trẻ đang quan sát, đang nhìn xem chúng ta ngày nay đã làm gì để nuôi dưỡng và bảo vệ môi trường sống của chúng. Thương người, thương vật, thì phải thể hiện tình thương ấy bằng hành động: giảm thiểu cho đến chấm dứt việc đốt nhiên liệu hóa thạch, sử dụng năng lượng sạch[3], tiết kiệm điện, giảm dùng túi ni-lông, giảm dùng giấy (để bảo vệ rừng) đồng thời trồng thêm nhiều cây xanh cho hành tinh được trong lành, tươi mát.
Khí hậu bất thường thì cũng chẳng lạ gì trong cõi đời vô thường. Cũng như già, bệnh, chết: chẳng có gì phải than thở, phiền nàn, khổ đau, nếu thường trực thấy rõ bản chất của chúng. Nhưng không vì đời vô thường mà cố ý tạo nên những điều bất thường, vì những điều bất thường to lớn có thể ảnh hưởng cả hành tinh, hủy hoại cuộc sống tươi đẹp của các thế hệ con cháu mai sau, mỗi người chúng ta đều có trách nhiệm.
Những người trung niên và lão niên hôm nay, trước khí hậu bất thường của cuộc vô thường, nếu đã từng đóng góp được gì hữu ích cho đời, hãy kiên trì tiếp tục đóng góp; nếu chưa từng làm điều gì lợi ích an vui cho kẻ khác, hãy khẩn thiết dấn thân hành thiện, bởi vì bất thường hay vô thường sẽ chẳng hẹn cùng ai, chúng có thể ập tới bất cứ lúc nào, trước khi người ta kịp nhận ra chúng.
Gió xuân đã đến rồi mà trời vẫn lạnh buốt. Ngoài kia, nắng không đủ ấm không gian, nhưng tình thương thì luôn nồng ấm, và trong nhều tình huống, có thể làm tan chảy những cõi lòng băng giá.
[1] Climate Change – Biến đổi khí hậu, theo UNFCCC (The United Nations Framework Convention on Climate Change): “Biến đổi khí hậu là đề cập đến sự thay đổi dài hạn về nhiệt độ và thời tiết. Những thay đổi này có thể là tự nhiên, chẳng hạn như thông qua các biến thể trong chu kỳ mặt trời. Nhưng kể từ những năm 1800, các hoạt động của con người là nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu, chủ yếu là do đốt nhiên liệu hóa thạch như than, dầu và khí đốt. Việc đốt nhiên liệu hóa thạch tạo ra khí thải nhà kính hoạt động giống như một tấm chăn quấn quanh trái đất, giữ nhiệt của mặt trời và làm tăng nhiệt độ (toàn cầu).”
[2] “Nhất tức nhất thiết, nhất thiết tức nhất,” – một là tất cả, tất cả là một, nguyên lý viên dung vô ngại, nền tảng của giáo nghĩa Hoa Nghiêm tông.
[3] Năng lượng thiên nhiên từ gió, sóng nước, ánh nắng mặt trời…